Գովազդ, որը չես տեսնում, բայց զգում ես կամ նեյրոմարքեթինգի մութ աշխարհը

Ինչ է նեյրոմարքեթինգը

Նեյրոմարքեթինգը միավորում է նյարդագիտությունը, հոգեբանությունը և գովազդային ռազմավարությունները՝ հասկանալու համար, թե ինչպես է ուղեղը արձագանքում բովանդակությանը, գույներին, ձայնին, տեքստին, դիրքին։

Այն օգտագործում է գործիքներ, ինչպիսիք են՝

• fMRI (ֆունկցիոնալ մագնիսառեզոնանսային պատկերագրություն)
• EEG (էլեկտրոէնցեֆալոգրաֆիա)
• աչքերի հետևման տեխնոլոգիաներ
• մաշկի ակտիվության մոնիթորինգ

Այս ամենը օգնում է մարքեթոլոգներին տեսնել՝ ինչն է ուղեղը «հաճույքով վարակում», և ինչն՝ անտեսում։

Գործնական օրինակներ

• Coca-Cola-ն կատարեց փորձ, որտեղ մասնակցողները համեմատում էին Coca-Cola-ն ու Pepsi-ն։ Երբ բրենդերը անանուն էին, մարդիկ նախընտրում էին Pepsi-ն։ Բայց երբ ցուցադրվում էր բրենդի անունը, ուղեղը ակտիվանում էր հենց Coca-Cola-ի ժամանակ։

➤ Արդյունք՝ հիշողությունն ու բրենդի կապը վեր են իրական համից։

• McDonald’s-ը, Disney-ն, IKEA-ն տարիներ շարունակ օգտագործում են հատուկ բույրեր, երաժշտություն ու լուսավորություն՝ ուղեղի ցանկության կենտրոնները խթանելու համար։
• Amazon-ը վերլուծում է աչքերի շարժումը և մկնիկի կուրսորի ուղղությունը՝ պարզելու համար, թե որն է այցելուների իրական ուշադրության կետը։

Տվյալներ ու փաստեր

• Harvard Business Review-ի տվյալներով՝ 95%-ը սպառողական որոշումների կայացվում են ենթագիտակցական մակարդակում։
• Nielsen-ը նշում է, որ նեյրոմարքեթինգային փորձարկումները 2-3 անգամ ավելի ճշգրիտ են, քան հարցազրույցներն ու հարցաթերթիկները։
• Ուղեղը որոշում է ընդունում մինչև 7 վայրկյան առաջ, քան գիտակցաբար որոշում ես։

➤ Այսպիսով, որոշումները հաճախ արդեն կայացված են՝ մինչ դեռ մտածում ես։

Ինչո՞ւ է սա «մութ աշխարհ»

• Մարդկանց մեծ մասը չգիտի, որ իր վրա ազդեցություն է գործում։
• Կան դեպքեր, երբ տվյալները օգտագործվում են՝ մանիպուլացնելու որոշումներ, բարձրացնելու կախվածությունը ապրանքից։
• Մտահոգիչ է, երբ երեխաների վրա կիրառվում են տեխնոլոգիաներ, որ խորացնում են ցանկությունն ու «դրական» կապը վնասակար մթերքի հետ։

Եզրակացություն

Նեյրոմարքեթինգը արդյունավետ է՝ երբ օգտագործվում է էթիկապես՝ հստակ նպատակներով։ Բայց երբ այն դառնում է գործիք՝ քեզ խաբելու ու քո ուղեղին ազդելու համար առանց քո գիտակցության, այն վերածվում է վտանգավոր հզորության։

Գովազդը այլևս չի ասում՝ "գնիր", այն ստիպում է զգալ, որ պետք է գնել։