Ինչ է Synthetic Data-ն և ինչպես է այն օգնում առողջապահությանը

Ի՞նչ է սինթետիկ տվյալը

Սինթետիկ տվյալը (synthetic data) տվյալ է, որը ստեղծվել է արհեստական ձևով՝ մաթեմատիկական մոդելների, ալգորիթմների և սիմուլյացիաների միջոցով, այլ ոչ թե ուղղակի հավաքագրվել իրական աշխարհից։

Օրինակ՝ եթե մենք ունենք հիվանդների իրական տվյալների բազա, ապա սինթետիկ տվյալը կարող է նկարագրել նմանատիպ, բայց ոչ միանշանակ իրական պացիենտ՝ ստեղծելով "հինման պատճեն", առանց որևէ իրական մարդու տվյալների խախտման։

Ինչու է դա անհրաժեշտ առողջապահությունում

Բժշկական տվյալները չափազանց զգայուն են։ Դրանք պարունակում են անձնական առողջական տեղեկություններ, որոնց արտահոսքը լուրջ իրավական և բարոյական հետևանքներ ունի։ Բայց միևնույն ժամանակ, AI մոդելները (օրինակ՝ քաղցկեղի ախտորոշման համար) պահանջում են մեծ քանակությամբ տվյալ՝ վարժվելու համար։

Այստեղ է հայտնվում սինթետիկ տվյալը՝ որպես լուծում․

• Բժշկական հաստատությունները կարող են մոդելներին տրամադրել նմանատիպ, բայց ոչ անձնական տվյալներ
• Այս եղանակով պահպանում է հիվանդի գաղտնիությունը, միևնույն ժամանակ՝ պահելով մոդելի ճշգրտությունը

Օգտագործման օրինակներ

1. Ախտորոշման մոդելների վարժում

• Սինթետիկ տվյալները օգտագործվում են X-ray կամ MRI վերլուծող AI-ի համար՝ առանց իրական հիվանդների պատկերների բացահայտման։

1. Դեղորայքային մոդելավորում

• Դեղատնային արդյունաբերությունը կարող է ստուգել թերապիաների արդյունավետությունը՝ առանց տվյալների արտահոսքի վտանգի։

1. Ռիսկերի գնահատում

• Սինթետիկ տվյալներով հնարավոր է մարզել մոդելներ՝ իմանալու որ հիվանդները կարող են խոցելի լինել որոշ հիվանդությունների նկատմամբ։

Առավելությունները

• Գաղտնիություն՝ իրական տվյալներ չեն արտահոսում
• Մաշտաբումի հնարավորություն՝ կարելի է ստեղծել ավելի մեծ ու բազմազան տվյալային հոսքեր
• Արդյունավետություն՝ երբ իրական տվյալներ ձեռք բերելը դժվար է կամ անթույլատրելի

Ի՞նչ ռիսկեր կան

Սինթետիկ տվյալները լավ տարբերակ են, բայց դրանք կարող են սխալներով լի լինել, եթե ստեղծման ալգորիթմը հուսալի չէ։ Կարող են լինել նաև սխալ ախտորոշման ռիսկեր, եթե տվյալները չափազանց "արհեստական" են։

Սինթետիկ տվյալները դառնում են կարեւոր գործիք առողջապահության մեջ՝ հարմարեցնելով նոր տեխնոլոգիաները՝ առանց խախտելու տվյալների պաշտպանությունը։ Այո, դրանք իրական չեն, բայց ծառայությունն իրական է՝ ավելի լավ ու անվտանգ առողջապահական համակարգ։