Սկսիր օրդ այստեղից
2 րոպե ընթերցանություն19 օգոստոս 2025

Սարսափելի ազդեցություն հեռավորության վրա. Քվանտային խճճվածության միստիկան

Մեր աշխարհի ֆիզիկական օրենքները թվում են կայուն և հասկանալի: Գնդակը գցում ես, և այն ընկնում է, լույսը շարժվում է սահմանափակ արագությամբ, իսկ իրերը միևնույն պահին չեն կարող լինել երկու տարբեր տեղերում:

Սարսափելի ազդեցություն հեռավորության վրա. Քվանտային խճճվածության միստիկան

Երբ գիտնականները սկսեցին ուսումնասիրել ամենափոքր մասնիկները՝ ատոմները և դրանց բաղկացուցիչները, հայտնաբերեցին մի աշխարհ, որը խախտում է բոլոր հայտնի կանոնները։ Այդ աշխարհի ամենախորհրդավոր երևույթներից մեկը քվանտային խճճվածությունն է:


Ինչ է քվանտային խճճվածությունը:


Քվանտային խճճվածությունը մի երևույթ է, որի դեպքում երկու կամ ավելի մասնիկներ այնքան սերտորեն են կապված իրար հետ, որ մեկի վիճակի փոփոխությունը ակնթարթորեն ազդում է մյուսի վրա՝ անկախ նրանց միջև եղած հեռավորությունից: Այսինքն, եթե դուք ունեք երկու խճճված էլեկտրոն, որոնք բաժանված են տիեզերքի հակադիր ծայրերով, և դուք չափում եք մեկի վիճակը (օրինակ՝ պտույտի ուղղությունը), մյուսի վիճակը նույնպես ակնթարթորեն փոխվում է՝ առանց որևէ ազդանշանի փոխանցման:


Ինչու է սա միստիկ երևույթ:


Այս երևույթը խախտում է Այնշտայնի հարաբերականության տեսության հիմնական սկզբունքներից մեկը՝ ոչինչ չի կարող շարժվել լույսի արագությունից արագ: Այս դեպքում, ըստ տեսության, երկու մասնիկների միջև տեղեկատվությունը պետք է շատ արագ փոխանցվի, որպեսզի միևնույն ժամանակ դրանց վիճակները համընկնեն, բայց խճճվածության դեպքում դա տեղի է ունենում ակնթարթորեն։ Այնշտայնը, որը նույնպես հավատում էր, որ տեղեկատվությունը չի կարող շարժվել լույսի արագությունից արագ, այս երևույթը համարեց «սարսափելի ազդեցություն հեռավորության վրա» և մինչև կյանքի վերջ փորձեց հերքել այն։


Արդյո՞ք սա ապացուցված է:


Այո, չնայած իր անհավանականությանը, քվանտային խճճվածությունը բազմաթիվ անգամներ փորձերով ապացուցվել է։ Ֆիզիկոսները կարողացել են դա ցուցադրել լաբորատորիաներում՝ նույնիսկ մասնիկներին բաժանելով հազարավոր կիլոմետրերով։ Այս փաստը ոչ միայն հեղափոխում է մեր պատկերացումները ֆիզիկայի մասին, այլև բացում է դռներ դեպի նոր հնարավորություններ, ինչպիսին է քվանտային հաշվարկը և կոմունիկացիան:


Քվանտային խճճվածությունը ոչ միայն գիտական փաստ է, այլև հիշեցում, որ մեր տիեզերքը ավելի տարօրինակ է, քան կարող ենք պատկերացնել: Այն կարծես մատնացույց է անում տիեզերքի խորը փոխկապակցվածությունը՝ ցույց տալով, որ նույնիսկ հսկայական հեռավորությունները մերժվում են ամենափոքր մասշտաբում: Այս երևույթը դարձավ գիտական ֆիզիկայի և միստիկ հոգևորության կապի խորհրդանիշ: