Մարսի ջրային անցյալը. Curiosity ռովերի անգնահատելի բացահայտումը

ՆԱՍԱ-ի Curiosity ռովերի վերջին բացահայտումները հեղաշրջում են մեր պատկերացումները Կարմիր մոլորակի մասին՝ ցույց տալով, որ այն մի ժամանակ ունեցել է բազմաթիվ լճեր և գետեր, որոնք կարող էին հյուրընկալել կյանք։

Գեյլ խառնարանը՝ հնագույն լիճ

Արդեն ավելի քան տասը տարի է, ինչ Curiosity ռովերը հետազոտում է Գեյլ խառնարանը, որը ծնվել է մոտ 3.5 միլիարդ տարի առաջ: Գիտնականները վաղուց կասկածում էին, որ խառնարանը մի ժամանակ լի է եղել ջրով, բայց այժմ այդ կասկածները փոխարինվում են ապացույցներով։ Ռովերը ուսումնասիրել է Շարփ լեռան ստորոտը՝ Գեյլ խառնարանի կենտրոնական մասը, և այնտեղ հայտնաբերել է տարբեր նստվածքային ապարների շերտեր: Այդ շերտերը ձևավորվել են ջրի հատակին և վկայում են, որ լիճը գոյություն է ունեցել երկար ժամանակով։

Ջրի հետքեր և կյանքի հնարավորություն

Ռովերի կողմից հայտնաբերված կավե ապարները կարևորագույն ապացույց են, քանի որ կավը ձևավորվում է միայն ջրի առկայության դեպքում: Բացի այդ, ռովերի գործիքները՝ Chemistry & Camera (ChemCam) և Mars Hand Lens Imager (MAHLI), վերլուծել են ժայռերի կազմությունը և գտել այնպիսի քիմիական տարրեր, ինչպիսիք են ածխածինը, ջրածինը, թթվածինը, ազոտը և ծծումբը: Այս տարրերը համարվում են կյանքի համար անհրաժեշտ «շինարարական բլոկեր»։ Գիտնականները ենթադրում են, որ այդ բաղադրիչները կարող էին աջակցել միկրոբների գոյությանը, ինչպես դա տեղի է ունենում Երկրի վրա նմանատիպ պայմաններում։

Ի՞նչ է սա նշանակում ապագայի համար

Curiosity-ի այս բացահայտումները ոչ միայն հաստատում են, որ Մարսը մի ժամանակ ունեցել է ջուր, այլև ցույց են տալիս, որ մոլորակն ունեցել է այնպիսի պայմաններ, որոնք կարող էին նպաստել կյանքի առաջացմանը: Սա նոր թիրախներ է սահմանում ապագա առաքելությունների համար, ինչպիսին է, օրինակ, Perseverance ռովերը, որն արդեն Մարսի վրա նմուշներ է հավաքում: Այս նմուշները, երբ հասնեն Երկիր, կուսումնասիրվեն ամենազգայուն գործիքներով՝ հնագույն կյանքի ամենափոքր հետքերը գտնելու համար:

Մարսի ջրային պատմությունը հասկանալը մեզ ավելի մոտ է բերում այն մեծ հարցի պատասխանին, թե արդյո՞ք մենք միայնակ ենք տիեզերքում։ Curiosity-ի աշխատանքը հիշեցնում է, որ անգամ ամենաանապատային վայրում կարող են լինել կյանքի թաքնված պատմություններ։