Չորս աստղագնացները և անհույս վերադարձը. Ապոլլո-13-ի աննկարագրելի պատմությունը

Այն սկսվեց որպես Լուսնի վրա երրորդ վայրէջքի առաքելություն, սակայն շատ արագ վերածվեց մարդկության պատմության ամենադժվարին փրկարարական գործողություններից մեկի՝ մի ողբերգություն, որը դարձավ մարդկային ոգու հաղթանակի անմահ խորհրդանիշ։

Առաքելությունը և պայթյունը

1970 թվականի ապրիլի 11-ին երեք աստղագնաց՝ Ջիմ Լովելը, Ջեք Սվիգերթը և Ֆրեդ Հեյզը, հեռացան Երկրից՝ ուղղություն վերցնելով դեպի Լուսին։ Առաքելությունը սկզբում ընթանում էր հարթ՝ առանց որևէ խնդրի։ Երկու օր անց, երբ տիեզերանավը գտնվում էր Երկրից մոտ 320,000 կմ հեռավորության վրա, տեղի ունեցավ սարսափելի մի բան։ Դա պայթյուն էր՝ երկրորդ թթվածնի տանկի շղթայում։ Պայթյունը ոչնչացրեց ոչ միայն այդ տանկը, այլև դրան կից առաջին տանկը՝ անմիջապես զրկելով տիեզերանավին էլեկտրականությունից և ջրից։

Լովելը անմիջապես կապ հաստատեց Հյուսթոնի հետ և հնչեցրեց պատմական խոսքերը. «Հյուսթոն, մենք խնդիր ունենք»։ Այս խոսքերը նշանավորեցին մի քաոսային իրադարձության սկիզբը, որը սպառնում էր վերջ դնել տիեզերական ծրագրին։ Մի քանի րոպեի ընթացքում աստղագնացները և գետնի վրա գտնվող թիմը հասկացան, որ իրենք կանգնած են մի իրավիճակի առաջ, որի համար նախատեսված ոչ մի պլան գոյություն չուներ։

Գոյատևման պայքարը

Պայթյունից հետո անձնակազմի կյանքը վտանգի տակ էր։ Նրանք ստիպված էին լքել հրամանատարական մոդուլը՝ «Ապոլլո-13»-ի հիմնական մասը, և տեղափոխվել «Աքարիոս» լուսնային մոդուլ։ Այս փոքրիկ մոդուլը նախատեսված էր ընդամենը երկու մարդու և 36 ժամվա համար, բայց այժմ այն պետք է դառնար երեք աստղագնացի ժամանակավոր տունը՝ ապահովելով նրանց գոյատևումը երկար և դժվարին ճանապարհին։

Մարտահրավերները աննկարագրելի էին.

• Սառնամանիք։ Էլեկտրաէներգիա խնայելու համար նրանք ստիպված էին անջատել գրեթե բոլոր համակարգերը։ Մոդուլի ներսում ջերմաստիճանը իջավ մինչև 3°C, և անձնակազմը տառապում էր ցրտից։
• Ածխաթթու գազի կուտակում։ Լուսնային մոդուլի ածխաթթու գազի ֆիլտրերը նախատեսված էին երկու մարդու համար, իսկ հրամանատարական մոդուլի ֆիլտրերը չէին համապատասխանում։ Հյուսթոնում գիտնականները արագորեն մշակեցին իմպրովիզացված լուծում՝ օգտագործելով թղթե թիթեղներ, պլաստիկ պայուսակներ և ժապավեններ։
• Նավիգացիա։ Անհրաժեշտ էր ճշգրիտ ուղղել տիեզերանավի ընթացքը՝ Երկիր վերադառնալու համար։ Աստղագնացները ստիպված էին ձեռքով կատարել հաշվարկները և օգտագործել երկրի և լուսնի դիրքերը՝ ճիշտ ուղղություն գտնելու համար։ Դա աննախադեպ ճշգրտություն էր պահանջում մարդկանցից։

Հաղթական վերադարձը

Ամբողջ աշխարհը շունչը պահած հետևում էր տիեզերանավի ճանապարհին։ Աստղագնացները դրսևորեցին անհավանական ինժեներական հնարամտություն և հոգեբանական կայունություն, իսկ Հյուսթոնում հազարավոր մարդիկ համատեղ աշխատում էին՝ ապահովելու նրանց վերադարձը։

Ամենավտանգավոր փուլը մուտքն էր Երկրի մթնոլորտ։ Մետրոյի պայթյունից հետո կար կասկած, թե արդյոք տիեզերանավի ջերմային պաշտպանությունը դեռևս անվտանգ է։ Բայց ամեն ինչ հաջող անցավ։ 1970 թվականի ապրիլի 17-ին տիեզերանավը անվտանգ վայրէջք կատարեց Խաղաղ օվկիանոսում, և աստղագնացներին դուրս բերեցին։

«Ապոլլո-13»-ի առաքելությունը չհասավ իր նպատակին՝ Լուսնի վրա վայրէջք կատարելուն, բայց այն պատմության մեջ մտավ որպես ինժեներական հանճարի, համագործակցության և մարդկային ոգու տոն։ Այն ապացուցեց, որ նույնիսկ ամենաանհույս իրավիճակներում, երբ մարդիկ միավորվում են միասնական նպատակի շուրջ, կարող են հաղթահարել ամենամեծ դժվարությունները։ Այս պատմությունը հիշեցնում է մեզ, որ հաղթանակը միշտ չէ, որ հասնում է հասնելով նպատակին, այլ նրանում, թե ինչպես ենք մենք պայքարում դրա համար։