Սկսիր օրդ այստեղից
3 րոպե ընթերցանություն29 օգոստոս 2025

Անբացատրելի հնագիտական գտածոներ. Խորհուրդներ, որոնք դեռ սպասում են իրենց բացահայտմանը

Մեր մոլորակը լի է գաղտնիքներով, որոնք թաքնված են հողի տակ՝ սպասելով իրենց բացահայտմանը: Հնագետները ամեն օր նոր գտածոներ են հայտնաբերում, բայց դրանցից ոմանք այնքան անհասկանալի են, որ մարտահրավեր են նետում մեր պատկերացումներին պատմության և հին քաղաքակրթությունների մասին:

Անբացատրելի հնագիտական գտածոներ. Խորհուրդներ, որոնք դեռ սպասում են իրենց բացահայտմանը

Այս գտածոները, որոնք հաճախ կոչվում են «արվեստի գլուխգործոցներ», ստիպում են մեզ մտածել, թե արդյոք հին ժողովուրդներն ունեցել են գիտելիքներ, որոնք մենք դեռևս չենք հասկանում:


Նասկայի գծեր (Պերու)

Պերուի հարավում գտնվող Նասկա անապատի չորացած մակերևույթի վրա փորագրված են հսկայական նկարներ՝ գեոգլիֆներ, որոնք պատկերում են կենդանիներ, թռչուններ, բույսեր և երկրաչափական պատկերներ: Այս գծերը, որոնք ստեղծվել են մ.թ.ա. 500-ից մինչև մ.թ. 500 թվականն ընկած ժամանակահատվածում, տեսանելի են միայն օդից: Չնայած իրենց պարզունակությանը, դրանք կառուցելու համար պահանջվել են հսկայական ջանքեր և ճշգրիտ պլանավորում: Մինչ օրս գիտնականները չունեն միասնական տեսություն, թե ինչպես և ինչ նպատակով են դրանք ստեղծվել: Առաջ քաշված տեսություններից ոմանք պնդում են, որ դրանք աստղագիտական օրացույցներ են, մյուսները՝ ծիսական նշաններ, որոնք օգտագործվել են ջրի աղբյուրներ գտնելու համար, իսկ ոմանք էլ համարում են դրանք այլմոլորակայինների թողած հետքեր։


Գյոբեքլի Թեփե (Թուրքիա)

Թուրքիայի հարավարևելյան մասում գտնվող Գյոբեքլի Թեփեն (Gobekli Tepe) համարվում է աշխարհի ամենահին պաշտամունքային համալիրը, որը կառուցվել է մոտ 12,000 տարի առաջ՝ նախքան նեոլիթյան դարաշրջանը: Այս վայրը, որը նախորդում է եգիպտական բուրգերին մոտ 7000 տարով, կազմված է հսկայական քարե սյուներից, որոնց վրա փորագրված են կենդանիների պատկերներ: Այս գտածոն կասկածի տակ է դնում մեր պատկերացումները քաղաքակրթության զարգացման մասին, քանի որ ենթադրվում է, որ նման բարդ կառույցներ կարող էին ստեղծվել միայն նստակյաց և կազմակերպված հասարակությունների կողմից, մինչդեռ Գյոբեքլի Թեփեի ստեղծման ժամանակ մարդիկ դեռ որսորդներ և հավաքչությամբ զբաղվողներ էին։


Անտիկիտերայի մեխանիզմ (Հունաստան)

1901 թվականին Հունաստանի Անտիկիտերա կղզու մոտակայքում ջրի տակ հայտնաբերվեց մի սարք, որը մեր ժամանակներում կոչվում է «Անտիկիտերայի մեխանիզմ»: Այս բրոնզե սարքը, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 1-ին դարով, համարվում է աշխարհի ամենահին անալոգային համակարգիչը: Այն օգտագործվում էր աստղագիտական հաշվարկների համար՝ ճշգրիտ կանխատեսելով Արևի, Լուսնի և մոլորակների շարժումը: Սարքի բարդությունը և ճշգրտությունը գիտնականներին ապշեցրել են, քանի որ նման տեխնոլոգիաներ նորից ի հայտ են եկել միայն մոտ 1500 տարի անց: Այս գտածոն մեզ ստիպում է վերանայել մեր պատկերացումները հին հույների ճարտարագիտական հանճարի մասին:


Արենիի տրեխ (Հայաստան)

2008 թվականին Հայաստանի Վայոց Ձոր մարզի Արենիի քարանձավում հնագետները հայտնաբերեցին կաշվե մի կոշիկ, որը թվագրվում է մոտ 5,500 տարի առաջ: «Արենիի տրեխը» ոչ միայն աշխարհի ամենահին կոշիկն է, այլև ցույց է տալիս, որ դեռևս Քարի դարում մարդիկ տիրապետել են բարդ արհեստների, ինչպիսին է կաշվի մշակումը: Այս կոշիկը պահպանվել էր անարատ վիճակում՝ խոնավ միկրոկլիմայի շնորհիվ: Գտածոն մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց ողջ գիտական աշխարհում, քանի որ այն նորովի է ներկայացնում հնագույն ժողովուրդների կենսակերպը և տեխնոլոգիական զարգացման մակարդակը։