Սկսիր օրդ այստեղից
4 րոպե ընթերցանություն2 սեպտեմբեր 2025

Հյուսիսային Կորեա՝ Խորհրդավոր Պետության Բացահայտումը

Հյուսիսային Կորեան, որը պաշտոնապես կոչվում է Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն (ԿԺԴՀ), աշխարհի ամենափակ և խիստ վերահսկվող պետություններից մեկն է:

Հյուսիսային Կորեա՝ Խորհրդավոր Պետության Բացահայտումը

Այս երկիրը, որն ինքն իրեն դարձրել է «մենակյաց թագավորություն», շարունակում է մնալ համաշխարհային քաղաքականության և մարդկանց համար առեղծված: Նրա պատմությունը, քաղաքական կառուցվածքը և առօրյա կյանքը տարբերվում են աշխարհի գրեթե բոլոր մյուս երկրներից:


Պատմական ուղին. ինչպես Կորեան բաժանվեց երկու մասի


Մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, Կորեական թերակղզին մեկ միասնական պետություն էր, որը գրեթե 35 տարի (1910-1945) գտնվում էր Ճապոնիայի խիստ գաղութային տիրապետության տակ: 1945 թվականին, պատերազմի ավարտից հետո, Կորեան ազատագրվեց, սակայն ոչ թե որպես միասնական պետություն, այլ որպես երկու տարբեր ազդեցության գոտիներ՝ հյուսիսում Խորհրդային Միության վերահսկողության ներքո, իսկ հարավում՝ Միացյալ Նահանգների։ Այս բաժանումը պետք է ժամանակավոր լիներ, բայց «Սառը պատերազմը» փոխեց ծրագրերը։


Հյուսիսում ԽՍՀՄ-ի աջակցությամբ իշխանության եկավ կոմունիստական առաջնորդ Կիմ Իլ Սենը, իսկ հարավում՝ ԱՄՆ-ի աջակցությամբ, ձևավորվեց կապիտալիստական կառավարություն։ 1950 թվականին Կիմ Իլ Սենի զորքերը ներխուժեցին Հարավային Կորեա՝ փորձելով բռնի ուժով միավորել թերակղզին։ Սա դարձավ Կորեական պատերազմի սկիզբը, որը տևեց երեք տարի և ավարտվեց ոչ թե հաղթողով, այլ միայն հրադադարով։ Արդյունքում՝ Կորեան բաժանվեց երկու առանձին պետությունների՝ Հյուսիսային և Հարավային Կորեաների՝ աշխարհի ամենաամուր պահպանվող սահմանագծով՝ Ապառազմականացված գոտիով (DMZ)։


Գաղափարական և քաղաքական հիմքեր. «Ջուչե»-ի տեսությունը


Հյուսիսային Կորեայի կառավարման համակարգի հիմքում ընկած է «Ջուչե» (Juche) գաղափարախոսությունը, որը թարգմանաբար նշանակում է «ինքնիշխանություն» կամ «ինքնապահովում»։ Այս գաղափարախոսությունը, որի հիմնադիրն է Հյուսիսային Կորեայի առաջին առաջնորդ Կիմ Իլ Սենը, նպատակ ունի երկիրը դարձնել լիովին անկախ և ինքնաբավ բոլոր առումներով՝ քաղաքական, տնտեսական և ռազմական։ «Ջուչե»-ն երկրում ոչ միայն պետական գաղափարախոսություն է, այլև յուրօրինակ կրոն, որտեղ Կիմ դինաստիայի առաջնորդները համարվում են կիսաստվածներ։


Առօրյա կյանքը և խիստ վերահսկողությունը


ԿԺԴՀ-ի կառավարությունը մշտական վերահսկողություն է սահմանում իր քաղաքացիների վրա։ Դա իրականացվում է մի քանի ճակատով՝

  • Մեդիա և տեղեկատվություն. Բոլոր լրատվամիջոցները (հեռուստատեսություն, ռադիո, թերթեր) գտնվում են պետության լիարժեք վերահսկողության տակ։ Քաղաքացիները հնարավորություն չունեն օգտվելու ինտերնետից կամ միջազգային լրատվական աղբյուրներից։ Երկրի ներսում գործում է ներքին ցանց, որը կոչվում է «Կվանգմյոնգ» (Kwangmyong), որի բովանդակությունը խիստ գրաքննվում է։
  • Անվտանգության ծառայություններ. Գործում են բազմաթիվ գաղտնի ոստիկանական և անվտանգության ծառայություններ, որոնք հետևում են քաղաքացիների ցանկացած քայլին։ Շատ դեպքերում նույնիսկ մեղավորի ամբողջ ընտանիքը կարող է ուղարկվել քաղաքական բանտեր, որոնք հայտնի են որպես «Կվալիսո» (Kwanliso)։
  • Սոցիալական դասակարգում. Յուրաքանչյուր քաղաքացի դասակարգվում է ըստ իր ընտանիքի «Սոնգբուն» (Songbun) համակարգի, որը հիմնված է նախնիների քաղաքական հավատարմության վրա։ Այս համակարգը որոշում է մարդու հնարավորությունները՝ կրթությունից մինչև աշխատանքի տեղավորում։
  • Ճանապարհորդության սահմանափակումներ. Հյուսիսային Կորեայի քաղաքացիները չեն կարող ազատորեն տեղաշարժվել երկրի ներսում առանց համապատասխան թույլտվության։ Երկրից դուրս գալը համարվում է ծանրագույն հանցագործություն, իսկ փախչողները հաճախ սպանվում են սահմանին։


Հետաքրքիր փաստեր, որոնք կզարմացնեն ձեզ


  • Մարդկանց մազերի սանրվածքը պարտադիր է: Պետությունը հաստատել է մազերի սանրվածքի մոտ 28 պաշտոնական տարբերակ՝ 14-ը կանանց, 14-ը՝ տղամարդկանց համար։
  • Աշխարհի ամենամեծ ստադիոնը: Փհենյանում է գտնվում Ռունգրադո մայիսի 1-ի ստադիոնը (Rungrado 1st of May Stadium), որն ունի 150,000 նստատեղ։ Այն օգտագործվում է պետական զանգվածային ներկայացումների համար, որոնք հայտնի են որպես «Արիրանգ»(Arirang) փառատոններ։
  • Երկրի օրացույցը. Հյուսիսային Կորեայում օգտագործվում է ոչ թե Գրիգորյան օրացույցը, այլ «Ջուչե» օրացույցը, որի տարեթվերը հաշվվում են 1912 թվականից՝ Կիմ Իլ Սենի ծննդյան տարեթվից սկսած։
  • Հյուսիսային Կորեական Ֆորմուլա 1: Անհավանական է թվում, բայց Հյուսիսային Կորեան ունի իր սեփական Ֆորմուլա 1-ի ավտոարշավը, որը կոչվում է «Փհենյանի F1»։ Իհարկե, այն ընդամենը խորհրդանշական է և չի համապատասխանում միջազգային ստանդարտներին, բայց այնուամենայնիվ, գոյություն ունի:


Միջազգային հարաբերություններ և միջուկային ծրագիր

Հյուսիսային Կորեան միջազգային հանրության կողմից մեկուսացված է։ Երկրի միջուկային զենքի և բալիստիկ հրթիռների ծրագրերը բազմաթիվ միջազգային պատժամիջոցների պատճառ են դարձել։ Չնայած դրան, Փհենյանը շարունակում է զարգացնել իր ռազմական ներուժը՝ դա համարելով երկրի գոյատևման միակ երաշխիքը։ Միակ մշտական դաշնակիցը Չինաստանն է, որը տնտեսական և քաղաքական աջակցություն է ցուցաբերում ԿԺԴՀ-ին՝ դրանով կանխելով նրա ամբողջական փլուզումը։


Հյուսիսային Կորեան 21-րդ դարում շարունակում է մնալ տոտալիտար ռեժիմի բացառիկ օրինակ։ Դա մի երկիր է, որտեղ անհատական ազատությունները զոհաբերվում են պետության գերակա շահերին, իսկ քաղաքացիների կյանքը լիովին վերահսկվում է։ Չնայած մեկուսացմանը, այս երկիրը շարունակում է մնալ համաշխարհային քաղաքականության կարևոր խաղացող՝ իր միջուկային ծրագրի շնորհիվ։