Աշխարհի ամենատարօրինակ և հետաքրքիր ավանդույթները, որոնց մասին գուցե չեք լսել

Ճապոնիա. Թեյի արարողության հոգևոր իմաստը

Ճապոնական թեյի արարողությունը (Chado կամ Sado) շատ ավելին է, քան պարզապես թեյ խմելը։ Սա մի իսկական արվեստ է, որը մարմնավորում է ճապոնական փիլիսոփայության հիմնական սկզբունքները՝ վա (համերաշխություն), կեի (հարգանք), սեի (մաքրություն) և ջակու (խաղաղություն): Այս արարողությունը պահանջում է բացարձակ կենտրոնացում և ներդաշնակություն։

Թեյի արարողության ընթացքում յուրաքանչյուր շարժում, ամեն մի իրի տեղադրություն և նույնիսկ մատուցվող թեյի տեսակը խորը իմաստ ունեն։ Միջավայրը պետք է լինի հանգիստ և մինիմալիստական, որպեսզի մասնակիցները կարողանան լիովին կենտրոնանալ պահի վրա և հեռանալ առօրյա հոգսերից։ Արարողության նպատակն է ոչ միայն թեյ խմելը, այլև հոգևոր կապ հաստատել ներկա պահի և մյուս մասնակիցների հետ։

Հնդկաստան. Գույների փառատոն՝ Հոլի

Հոլի (Holi)՝ գույների փառատոնը, Հնդկաստանի ամենաուրախ և էներգետիկ տոներից մեկն է։ Այն նշվում է գարնան սկզբին և խորհրդանշում է չարիքի նկատմամբ բարիքի հաղթանակը, ձմռան ավարտը և գարնան սկիզբը։

Տոնի ընթացքում մարդիկ դուրս են գալիս փողոց՝ շպրտելով միմյանց վրա գույնզգույն փոշիներ (գուլալ) և ջուր։ Սա զվարճալի և քաոսային տեսարան է, որի ժամանակ բոլոր տարբերությունները՝ կաստաների, սոցիալական դիրքի կամ տարիքի, մոռացվում են։

Հոլին միավորում է մարդկանց ուրախության և կյանքի տոնակատարության մեջ։ Չնայած իր «քաոսային» տեսքին՝ տոնը խորը իմաստ ունի. այն խրախուսում է ներողամտությունը, սերը և նոր սկիզբը։

Ինդոնեզիա. Ատամների սրում (Metatah) Բալիում

Բալիում՝ Ինդոնեզիայի ամենահայտնի կղզիներից մեկում, գոյություն ունի մի յուրօրինակ ավանդույթ՝ Մետատահ (Metatah), կամ ատամների սրում։ Այս արարողությունը նշվում է, երբ դեռահասները հասնում են սեռական հասունության և խորհրդանշում է նրանց անցումը մանկությունից հասուն կյանք։

Արարողության ընթացքում վերին ատամների վեցը սուր կտրիչներ կամ ժանիքներ թեթևակի հարթեցվում կամ սրվում են՝ օգտագործելով հատուկ գործիքներ։ Բալիացիները հավատում են, որ սա օգնում է ազատվել չար ուժերից կամ դևերից և վերահսկել մարդկային վեց «չար» հատկությունները՝ ցանկությունը, զայրույթը, շփոթությունը, անհեթեթությունը, խանդը և ագահությունը։

Չնայած այն կարող է ցավոտ թվալ, բալիացիները հպարտությամբ են անցնում այս արարողությունը՝ համարելով այն անհրաժեշտ քայլ դեպի հոգևոր հավասարակշռություն և երջանկություն։

Շոտլանդիա. Հոգիների գիշեր (Hogmanay) և առաջին ոտքը (First Footing)

Շոտլանդիայում Նոր տարվա նախօրեին (Hogmanay) տոնակատարությունները շատ ավելի մեծ մասշտաբներ ունեն, քան Սուրբ Ծնունդը։ Սա մի քանի օր տևող փառատոն է, որի ամենակարևոր ավանդույթներից մեկը «Առաջին ոտքն» (First Footing) է։

Ըստ ավանդույթի՝ Նոր տարվա գիշերը, ժամը 12-ից հետո, առաջին մարդը, ով մտնում է տուն, պետք է լինի մուգ մազերով տղամարդ։ Նա պետք է իր հետ բերի ածուխ (որը խորհրդանշում է ջերմություն), հաց (սնունդ), վիսկի (ուրախություն) և շվիկ (որը խորհրդանշում է հաջողություն)։ Այս «առաջին ոտքը» պետք է հաջողություն բերի տանը ողջ տարվա ընթացքում։ Սա հին վիկինգների ժամանակներից եկող հավատալիք է, երբ շիկահեր տղամարդիկ (վիկինգները) ավելի շատ սպառնալիք էին ներկայացնում։

Չինաստան. «Մարդկանց օրը» (Renri) և Նոր տարվա ուտեստները

Չինական Նոր տարին տոնվում է 15 օր, և դրա ամենահետաքրքիր օրերից մեկը «Մարդկանց օրն է» (Renri), որը նշվում է Չինական Նոր տարվա յոթերորդ օրը։ Հին չինական դիցաբանության համաձայն՝ Նուվա աստվածուհին այս օրը ստեղծել է մարդկանց։

Այս օրը ավանդաբար ուտում են Յուշենգ (Yusheng) կամ Լաոշենգ (Lo Hei)՝ հում ձկան աղցան, որը խորհրդանշում է առատություն, բարգավաճում և բախտ։ Այն բաղկացած է տարբեր բաղադրիչներից, որոնցից յուրաքանչյուրը խորհրդանշական իմաստ ունի։

Ընտանիքի անդամները հավաքվում են սեղանի շուրջ և միասին, բարձրացնելով ձողիկներով աղցանի բաղադրիչները, բարձրաձայն բարեմաղթանքներ են անում։ Որքան բարձր են բարձրացնում, այնքան շատ բախտ են ակնկալում։

Այս ավանդույթները աշխարհի մշակութային բազմազանության ընդամենը փոքր մի մասն են։ Դրանք մեզ հնարավորություն են տալիս հասկանալու, թե ինչպես են տարբեր ժողովուրդներ իմաստավորում իրենց կյանքը, տոնում կարևոր իրադարձությունները և փոխանցում իրենց արժեքները սերնդեսերունդ։