Կեղծ մարքեթինգ՝ վիտամինների մասին ամենատարածված մոլորությունները

Այդ ծավալի մեծ մասը պայմանավորված է ոչ թե իրական բժշկական կարիքներով, այլ մարքեթինգային արշավներով, որոնք ստեղծում են կեղծ պահանջարկ։ Մեզ համոզում են, որ առանց հավելյալ վիտամինների հնարավոր չէ առողջ ապրել, սակայն գիտությունը հաճախ հակառակն է ասում։

Մոլորություն №1․ «Ավելի շատ վիտամին = ավելի լավ առողջություն»

Շատ արտադրողներ առաջարկում են մեգա-դեղաչափեր, որոնք մի քանի անգամ գերազանցում են օրական անհրաժեշտությունը։ Սակայն գիտական հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ

• Ջրում լուծվող վիտամինները (օր․՝ C, B) ավելորդ քանակությամբ պարզապես դուրս են գալիս մեզով։
• Ճարպալույծ վիտամինները (A, D, E, K) կարող են կուտակվել օրգանիզմում և առաջացնել թունավորում։

Օրինակ․ ԱՄՆ-ում կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ վիտամին E-ի բարձր դեղաչափերը մեծացնում են սրտի հիվանդությունների և նույնիսկ վաղաժամ մահվան ռիսկը։

Իրականությունը՝ Վիտամինները օգտակար են միայն այն դեպքում, երբ դրանք ընդունվում են անհրաժեշտ չափով։

Մոլորություն №2․ «Վիտամին C-ն բուժում է մրսածությունը»

Շատերը հավատում են, որ բարձր դոզայով վիտամին C-ն արագ բուժում է մրսածությունը։ Սակայն փաստերը այլ են․

• Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ այն չի կանխում մրսածությունը առողջ մարդկանց մոտ։
• Լավագույն դեպքում կարող է մրսածության տևողությունը կրճատել ընդամենը 8-10%-ով։

Իրականությունը՝ մրսածության դեմ լավագույն միջոցը ոչ թե բարձր դոզայի վիտամին C-ն է, այլ լավ սնունդ, հանգիստ և ճիշտ հիգիենա։

Մոլորություն №3․ «Բոլորը վիտամին D-ի պակաս ունեն»

Վերջին տարիներին վիտամին D-ն դարձել է մարքեթինգային «աստղ»։ Շատ հավելումներ շեշտում են, որ գրեթե բոլորը ունեն դրա պակաս։ Իրականում՝

• Եթե դուք հաճախ եք լինում արևի տակ և ունեք հավասարակշռված սնունդ, ապա վիտամին D-ի պակասի հավանականությունը փոքր է։
• Արդյունավետությունը կախված է նաև անհատական գործոններից՝ մաշկի գույն, աշխարհագրական դիրք, սննդակարգ։

Իրականությունը՝ վիտամին D-ի հավելումները պետք է ընդունել միայն այն դեպքում, երբ արյան վերլուծությամբ հաստատվում է դրա պակասը։

Մոլորություն №4․ «Բնական հավելումները միշտ անվտանգ են»

Մարքեթինգը հաճախ օգտագործում է «բնական», «օրգանական», «բույսերից ստացված» բառերը՝ վստահություն ներշնչելու համար։ Բայց․

• Բնական հավելումները նույնպես կարող են ունենալ կողմնակի ազդեցություններ։
• Դրանք կարող են փոխազդել դեղերի հետ և առաջացնել լուրջ խնդիրներ։
• Շուկայում շատ են նաև կեղծված և չվերահսկվող արտադրանքները։

Իրականությունը՝ բնական չի նշանակում անվնաս։ Հավելումները պետք է ընդունել միայն բժշկի խորհրդով։

Մոլորություն №5․ «Մուլտիվիտամինները փոխարինում են առողջ սննդակարգին»

Շատերն ավելի հեշտ են համարում մեկ հաբ խմել, քան ճիշտ սնվել։ Սակայն․

• Վիտամինների մեծ մասը ավելի լավ է յուրացվում սննդից, քան հաբերից։
• Մուլտիվիտամինները չեն պարունակում այն հազարավոր ֆիտոնյութերը, որոնք ստանում եք թարմ մրգերից և բանջարեղենից։

Իրականությունը՝ առողջ սննդակարգը հիմք է։ Հավելումները միայն լրացնում են սննդային բացերը, բայց չեն կարող փոխարինել դրանք։

Ինչու է մարքեթինգը աշխատում մեր վրա

Մարքեթինգային մասնագետները հոգեբանորեն ճիշտ են կառուցում իրենց արշավները։ Նրանք օգտագործում են վախի և մեղավորության գործոնը․

• «Եթե այս վիտամինը չընդունեք, ձեր իմունիտետը կթուլանա»։
• «Ձեր երեխան առողջ չի լինի առանց այս հավելման»։

Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ նման սլոգանները 30%-ով բարձրացնում են գնումների հավանականությունը, անկախ գիտական հիմնավորումից։ Սա նշանակում է, որ հաճախ մենք գնում ենք ոչ թե այն, ինչ պետք է մեր օրգանիզմին, այլ այն, ինչ մեզ համոզել են գնել։

Հետազոտությունների վիճակագրություն

• Harvard Medical School-ի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ հավելումներ օգտագործողների մոտ 64%-ը դրանք ընդունում է առանց բժշկական ցուցման։
• ԱՀԿ-ի տվյալներով՝ զարգացած երկրներում մարդկանց միայն 15-20%-ն ունի իրական վիտամինային պակաս, բայց հավելումներ օգտագործում է գրեթե 60%-ը։
• Միացյալ Նահանգներում վիտամինների գովազդի շուկան տարեկան գերազանցում է 4 միլիարդ դոլարը։

Այս տվյալները փաստում են, որ մարքեթինգային շահը շատ հաճախ գերակայում է բժշկական նպատակահարմարությանը։

Ինչպես չընկնել մարքեթինգային թակարդի մեջ

• Ուշադրություն դարձրեք գիտական ապացույցներին, ոչ թե միայն գովազդին։
• Հետազոտեք արտադրողին և ստուգեք որակի սերտիֆիկատները։
• Խորհրդակցեք բժշկի կամ դիետոլոգի հետ, նախքան հավելումներ ընդունելը։
• Հիշեք՝ հավելումը դեղ չէ։

Վիտամիններն ու հավելումները կարող են օգտակար լինել, բայց միայն ճիշտ դեղաչափերով և բժշկական անհրաժեշտության դեպքում։ Մարքեթինգային սլոգանները հաճախ ուռճացնում են դրանց ազդեցությունը և ստեղծում են մոլորություններ, որոնք վտանգավոր են առողջության համար։

Ճիշտ սնունդը, առողջ ապրելակերպը և գիտականորեն հիմնավորված մոտեցումը շատ ավելի կարևոր են, քան ցանկացած «հրաշագործ» վիտամինային փաթեթ։