Աէրոֆոբիա` երբ թռիչքը դառնում է սարսափ

Աէրոֆոբիան, այսինքն՝ թռիչքից վախը, այսօր համարվում է տարածված ֆոբիաներից մեկը՝ ազդելով միլիոնավոր մարդկանց կյանքի վրա։ Բացառիկ չէ, որ ինքնաթիռի տոմս գնելիս մարդը հրաժարվի մեկնելուց՝ անգամ առանց ինքնաթիռ նստելու։

Ի՞նչ է աէրոֆոբիան

Աէրոֆոբիան մասնագիտորեն դասակարգվում է որպես հատուկ ֆոբիա, որը հաճախ ուղեկցվում է ուժեղ սթրեսով, սրտխառնոցով, դողով, սրտխփոցով, և նույնիսկ խուճապային նոպաներով։ Այն կարող է առաջանալ՝

• նախորդ վատ թռիչքից,
• լրատվամիջոցներից ստացած ազդեցությունից (ավիավթարների լուսաբանումներ),
• կամ պարզապես անծանոթ և վերահսկվող միջավայրում գտնվելու զգացումից։
• 
  

Սոցիալական հետևանքները կարող են լուրջ լինել՝ մարդը խուսափում է մասնագիտական գործուղումներից, ընտանեկան ճանապարհորդություններից կամ հանգստից, միայն այն պատճառով, որ չի կարող հաղթահարել այդ վախը։

Վիճակագրություն և փաստեր

1. Ըստ National Institute of Mental Health-ի՝ ԱՄՆ-ում բնակչության մոտ 6.5%-ը տառապում է տարբեր աստիճանի թռիչքային վախով։
2. FearOfFlying.com-ի վերլուծությամբ՝

• Մարդը ավելի հավանական է ենթարկվի ավտովթարի կամ կայծակի հարվածի, քան լինի ավիավթարի զոհ։
• Վթարային թռիչքների ցուցանիշը կազմում է 0.00003%։

1. Statista-ի տվյալներով,

• 2023 թվականին օդային փոխադրումն ապահովել է ավելի քան 3.2 միլիարդ ուղևորի,
• բայց գրանցվել է ընդամենը 5 մահացու ավիավթար։

Այսպիսով, թռիչքը մնում է ամենաապահով տրանսպորտային ձևը՝ գերազանցելով ավտոմեքենան, գնացքը և նույնիսկ նավը։

Ինչու են մարդիկ վախենում թռչել՝

• Վերահսկողության բացակայություն. ուղևորները լիովին վստահում են օդաչուին, թռիչքային սարքերին ու եղանակային պայմաններին։
• Կլաուստրոֆոբիա. ինքնաթիռը փակ տարածք է, առանց հնարավորության դուրս գալու։
• Վատ փորձ կամ վկայություն. աղմկոտ վայրէջք, օդային փոթորիկ կամ մի քանի վայրկյան տևող տատանում։
• Լրատվամիջոցների ազդեցություն. երբ ավիավթարները լայնորեն լուսաբանվում են, ի տարբերություն հաջողակ թռիչքների, որոնք տեղի են ունենում օրական հարյուր հազարավոր անգամներ։

Ինչպե՞ս հաղթահարել Աէրոֆոբիան

1. Իմացությունը՝ առաջին քայլն է

Ուսումնասիրեք ինքնաթիռի կառուցվածքը, անվտանգության մեխանիզմները, և կարդացեք օդաչուների կամ տեխնիկների պատմությունները։

2. Վարժություններ՝ մարմինը հանգստացնելու համար

• Խորը շնչառություն,
• Բաց և փակ ափերով կենտրոնացում,
• Կարճ մեդիտացիաներ կամ երաժշտություն (մշակված հատուկ թռիչքի համար).

3. Թերապիա՝ մասնագիտացված մոտեցումներով

CBT (Cognitive Behavioral Therapy) – ճանաչողական վարքային թերապիան՝ ուղղված վախի աղբյուրը պարզելուն և վերահսկելուն։

4. Վարժական թռիչքներ կամ վիրտուալ սիմուլյացիա

Շատ ավիաընկերություններ կամ հոգեբաններ առաջարկում են վիրտուալ կամ իրական ինքնաթիռի միջավայրում թեթև վարժություններ՝ վախի աստիճանը իջեցնելու համար։

5. Դեղորայք (ըստ բժշկի խորհրդի)

Որոշ դեպքերում հնարավոր է խորհուրդ տրվի մեղմ հանգստացնող միջոց՝ վախը կառավարելու համար։ Սակայն դա դիմում է միայն որպես ժամանակավոր լուծում։

Աէրոֆոբիան որպես մշակութային երեւույթ

Հոլիվուդյան ֆիլմերը հաճախ սխալ պատկեր են ստեղծում թռիչքների մասին՝ շահարկելով վտանգի և խուճապի գաղափարը (օրինակ՝ Flight, Snakes on a Plane, Final Destination):

Իրականությունը, սակայն, հաստատուն է՝ թռիչքը ավելի անվտանգ է, քան երբևէ: